کنتاکتور چیست؟

کنتاکتور

کنتاکتور چیست ؟

کنتاکتور یک کلید مغناطیس است که وقتی ولتاژ مورد نظر به آن اعمال میشود یک سری کنتاکت (یا کلید) باز را بسته و یک سری کنتاکت بسته را باز میکند. که با استفاده از این خاصیت مدارهای مختلفی میتوان مدارهای زیادی را طراحی کرد. کنتاکتور جزو اجزای اصلی و مهم در تابلو برق دیزل ژنراتور ، تابلو سنکرون دیزل ژنراتور ، تابلو چنج آور دیزل ژنراتور می باشد.

ساختمان کنتاکتور

این کلید از دو هسته به شکل E یا U که یکی ثابت و دیگری متحرک است و در میان هسته ثابت یک بوبین یا سیم پیچ قرار دارد، تشکیل شده است. وقتی بوبین به برق وصل میشود با استفاده از خاصیت مغناطیسی، نیروی کششی فنر را خنثی میکند و هسته فوقانی را به هسته رویی متصل می کند که باعث میشود، که تعدادی کنتاکت عایق شده از یکدیگر به ترمینال های ورودی و خروجی کلید متصل میشود و یا باعث باز شدن کنتاکت های بسته کنتاکتور بسته کنتاکتور گردد.
در صورتی که مدار تغذیه بوبین کنتاکتور قطع شود، در اثر نیروی فنری که داخل کلید قرار دارد هسته متحرک دباره به حالت اول باز میگردد.

مزایای استفاده از کنتاکتور

۱. مصرف کننده می تواند از راه دور کنترل می شود.
۲. مصرف کننده میتواند از جهت کنترل از چندین مکان استفاده کند.
۳. امکان طراحی مدار فرمان اتوماتیک برای مراحل مختلف کار مصرف کننده وجود دارد.
۴. سرعت قطع و وصل کلید زیاد و استهلاک آن کم است.
۵. از نظر حفاظتی مطمئن تر هستند و حفاظت آنها مطمئن تر و کامل تری دارند.
۶. عمر موثرشان بیشتر است.
۷. هنگام قطع برق، مدار مصرف کننده نیز قطع می شود و به استارت مجدد پیدا میکند؛ در نتیجه از خطرات وصل ناگهانی دستگاه جلو گیری می کند.

اجزای کنتاکتور

کنتاکتور از پنج بخش اصلی تیغه اصلی، بوبین، محفظه(Frame) عایقی، تیغه کمکی و رله حرارتی تشکیل شده است.

۱ – تیغه‌اصلی

تیغه‌های هر کنتاکتور به دو بخش تقسیم می‌شود. تیغه‌های قدرت و تیغه‌های فرمان. وظیفهٔ اصلی تیغه‌های قدرت هدایت جریان اکتریکی پس از هر بار تحریک شدن بوبین از خود است. تیغه‌های فرمان نیز همانطور که از نامشان مشخص است برای استفاده در مدار فرمان به کار می‌رود. تیغه‌های فرمان به دو صورت نرمالی باز و نرمالی بسته بر روی بدنه کنتاکتور تعبیه شده‌اند. این تیغه‌ها پس از هر بار تحریک شدن بوبین تغییر وضعیت داده و به حالت عکس تغییر وضعیت می‌دهند.

۲ – بوبین

بوبین یک هسته مغناطیسی سیم پیچی شده است که نیروی لازم را برای اتصال فیزیکی کنتاکتهای هادی الکتریسته فراهم می‌سازد.

۳ – محفظه

این بخش، برای ایزوله کردن بخشهای هادی و خطرناک کنتاکتور و حفظ جان کسانی که با کنتاکتور سر و کار دارند، به کار می‌رود. جنس محفظه معمولاً از مواد عایق الکتریسیته مانند Bakelite،Nylon و پلاستیک های سفت شونده در برابر حرارت است.

۴ – تیغه کمکی

تیغه‌های کمکی، تیغه‌های فرمان (آمپر پایین) نرمالی باز و نرمالی بسته می‌باشند که بالای بدنه کنتاکتور و یا در بعضی از مدل‌های آن در کنار بدنه کنتاکتور نصب می‌شوند و بدین ترتیب با هر بار تحریک شدن بوبین کنتاکتور، این تیغه‌ها تغییر وضعیت می‌دهند.

۵ – رله حرارتی

معمولاً برای حفاظت از بارهایی که به کنتاکتور بسته می‌شود از رله حرارتی یا بی متال استفاده می‌شود. این نوع رله‌ها در برخی از انواع کنتاکتور بر روی بدنه تعبیه شده‌اند و در انواع دیگر به صورت اختیاری بر روی کنتاکتور بسته می‌شوند. اگر بار بسته شده به کنتاکتور جریانی بیش از حد مجاز از شبکه بکشد یا ولتاژ ورودی بجای سه فاز دو فاز بشودرله حرارتی عمل می‌کند و از صدمه زدن به بار الکتریکی جلوگیری می‌نماید.